Dok Ministarstvo zdravlja tvrdi da je u junu u subotičkoj bolnici zabeležen jedan slučaj mrtvorođenog detata, informacije do kojih je došla naša redakcija govore da su u junu u Subotici zabeležena najmanje dva mrtvorođena deteta i to 23. juna (majka 1991. godište) i 30. juna (majka 1986. godište). Zašto se subotička bolnica u sred epidemije i vanrednog stanja nije pridržavala propisa i standarda koji definišu perinatalni mortalitet?
Branko M. Žujović
Redakcija sajta Subotičke.rs početkom septembra došla je do nezvanične informacije, dobijene od izvora unutar bolnice, da je u Opštoj bolnici Subotica broj mrtvorođene dece veći od zvanično predstavljenih podataka.
Redakcija se ovim povodom najpre obratila bolnici 4. septembra, ali nikakav odgovor nije dobila, osim usmenog obećanja direktora Slobodana Puškara da će odgovor “stići uskoro”. Nakon što nas je sekretarica direktora Puškara obavestila da odgovor ipak nećemo dobiti, 13. septembra smo se obratili Ministarstvu zdravlja, zahtevajući informaciju od javnog značaja koja se odnosi na tačan broj mrtvorođene dece u Subotici, ali i mere koje je subotička bolnica preduzela u vezi istraživanja uzroka njihove smrti.
Neuobičajen rok za odgovor
Ministarstvo nam je posle nekoliko dana odgovorilo da ćemo odgovor dobiti, ali u roku od 40 dana, što je najduži zakonom predviđeni rok za odgovor javne ustanove, namenjen za vanredne i najsloženije slučajeve koji zahtevaju više vremena za pribavljanje potrebnih podataka i prikupljanje dokumentacije.
Odgovor Ministarstva zdravlja stigao nam je elektronskom poštom 29. oktobra, iako je dokument u imejlu bio datiran na 30. septembar, a propratno pismo na 5. oktobar. U odgovoru Ministarstva zdravlja navedeno je da su u periodu jun-avgust u subotičkoj bolnici zabeležena dva slučaja mrtvorođene dece: jedno u junu i jedno u avgustu.
Uz ovaj podatak, Ministarstvo zdravlja je u odgovoru navelo da će zdravstveni inspektori, u skladu sa ovlašćenjima, u narednom periodu izvršiti inspekcijski nadzor u vezi ova dva slučaja mrtvorođene dece.
U junu su bila najmanje dva slučaja mrtvorođenja
Iako je uzelo maksimalan rok za odgovor, Ministarstvo zdravlja nam je dostavilo, zapravo, tekući izveštaj Odseka za zdravstvenu inspekciju iz Novog Sada koji krajem svakog meseca prikuplja tekuće podatke od zdravstvenih ustanova.
Prema podacima do kojih je došla naša redakcija, u Subotici su samo tokom juna zabeležena najmanje dva slučaja mrtvorođene dece i to 23. juna (majka 1991. godište) i 30. juna (majka 1986. godište), što nije navedeno u zvaničnim podacima bolnice, ni u odgovoru Ministarstva zdravlja.
Prema nezvaničnim informacijama do kojih smo došli u bolnici, odeljenju za genetiku subotičke bolnice javio se veći broj majki mrtvorođene dece, nego što bi trebalo da se javi, sudeći prema zvaničnim bolničkim podacima o broju mrtvorođene dece.
Bolnica tvrdi da je mrtvorođenčadi bilo petoro
Šest dana kasnije, dakle 4. novembra – pokazaće se odmah nakon inspekcijske posete iz Novog Sada – naša redakcija od Opšte bolnice Subotica ipak dobija odgovor. U odgovoru subotičke bolnice navedeno je da je od 1. marta do 31. oktobra zabeleženo petoro mrtvorođenčadi, od kojih je jedno zabeleženo u oktobru.
Istog dana, Zavod za javno zdravlje obavestio nas je da je, uvidom u bazu podataka “Prijava rođenja”, utvrđeno da su od 1. marta do 30. septembra iz Opšte bolnice Subotica dostavljene četiri prijave mrtvorođene dece.
Prema nezvaničnim informacijama do kojih smo došli, a na koje nam iz bolnice takođe nije zvanično odgovoreno, u Opštoj bolnici Subotica je u ponedeljak 2. i u sredu 4. novembra boravila inspekcija Ministarstva zdravlja (Odsek za zdravstvenu inspekciju Novi Sad). Tema su bile upravo mrtvorođene bebe, način njihove registracije i način sahranjivanja.
Naš izvor navodi da je, zbog nepravilnosti koje je pomenuta inspekcija utvrdila, hitno sazvan sastanak u upravi bolnice, na koji je sekretarica direktora pozvala rukovodioce i saradnike sa odeljenja ginekologije, patologije i genetike. Na sastanku je iznet broj mrtvorođenčadi dobijen sa ginekologije, sa napomenom da je to broj mrtvorođenih beba starijih od 28. nedelje trudnoće. Rečeno je da će taj broj kao odgovor biti poslat Ministarstvu zdravlja i našoj redakciji.
Šta je mrtvorođenče i da li to lekari treba da znaju?
Prema važećoj Međunarodnoj statističkoj klasifikaciji bolesti i srodnih zdravstvenih problema iz 2010. godine, perinatalni period počinje sa navršene 22 nedelje (154 dana) trudnoće, što je vreme kada težina pri rođenju normalno iznosi 500 grama, a završava se sa sedam navršenih dana nakon porođaja.
Naš izvor iz bolnice tvrdi da su mrtvorođena deca, koja su u subotičkoj bolnici na svet došla sa manje od 28 nedelja, iz neznanja ili loše namere, registrovana drugačije, odnosno saglasno zastareloj klasifikaciji perinatalnog mortaliteta iz 2000. godine, što je načelnik odeljenja ginekologije i akušerstva morao da zna.
Prema našem izvoru, najmanje troje mrtvorođene dece registrovano je drugačije, sudeći prema pomenutom broju majki mrtvorođenčadi koje su se ovim povodom obratile odeljenju za genetiku subotičke bolnice, radi daljih provera, što znači da je u subotičkoj bolnici bilo najmanje osmoro, a ne dvoje, odnosno petoro mrtvorođene dece, kako se redom tvrdilo.
Razlika lako može da se dokaže uvidom u sistem
Razlika od najmanje tri neregistrovana mrtvorođena deteta lako se može dokazati uvidom u podatke Zdravstvenog informacionog sistema Srbije. Prema tvrdnji našeg izvora, uvidom u pomenuti sistem lako je utvrditi da su ambulante primarne zdravstvene zaštite u subotičku bolnicu uputile tri pacijentkinje sa zabeleženim mrtvorođenjem posle 22, a manje od 28 nedjelja trudnoće, radi genetskih ispitivanja. Te tri bebe nisu uračunate među pet registrovanih slučajeva iz zvaničnog odgovora bolnice našoj redakciji.
– Na pomenutom sastanku, održanom u upravi bolnice, iznete su primedbe inspekcije da mrtvorođene bebe nisu sahranjene po zakonskim propisima, odnosno na način koji zahtevaju propisi. Ako je sve to tako, a jeste, postavljam dodatno pitanje sakrivanja slučaja nerođene bebe, koja je živa stigla u trudnici na odeljenje ginekologije, a umrla nakon porođaja. Mi u bolnici imamo pouzdanu informaciju o toj bebi kojoj je urađena čak i obdukcija. Zašto ona nije bila prijavljena? Zašto je napisano u izveštaju, koji je prvobitno dostavljen, da u bolnici imamo samo dva mrtvorođenja i da ni jedna beba, rođena živa, nije umrla neposredno posle rođenja? Moramo da ukažemo javnosti da je broj mrtvorođene dece jedan od najvažnijih pokazatelja vitalne nacionalne statistike. U vreme epidemije virusa korona formiran je jedinstveni servis za praćenje statusa zdravlja populacije i obaveza prijavljivanja svakog povećanja broja patologije, u interesu novih smernica zdravstvene zaštite. Problem rukovodstva bolnice Subotica je što ne uvažava javni interes, već lični strah da ne izgubi stečene rukovodeće pozicije. Ko će za ovaj, slučajan ili nameran nemar, koji se dogodio u sred epidemije, da odgovara? – pita naš izvor iz bolnice.
Odgovorni lekari tvrde da ne mogu da govore za medije
Saznajući da je pomenuta inspekcija u dva navrata bila u subotičkoj bolnici prošle nedelje i da su u bolnici konstatovane nepravilnosti, redakcija je prosledila novi zahtev Ministarstvu zdravlja, zahtevajući ovoga puta da nam prosledi ne samo podatke o troje neregistrovane mrtvorođene dece, za koje smo saznali, nego i podatke o mestu i načinu sahranjivanja, budući da je, prema informacijama do kojih smo došli, nakon ovih sastanaka u bolnici izrađen novi protokol za sahranjivanje mrtvorođenčadi.
Od Ministarstva zdravlja posebno smo tražili da redakciju obavesti gde su i na koji način do sada sahranjivana mrtvorođena deca u Subotici i na koji način su do sada odlagani pobačeni plodovi, imajući u vidu niz uznemirujućih nezvaničnih saznanja sa pomenutih sastanaka od 2. i 4. novembra.
Sve ove informacije pokušali smo da proverimo kod dr Aleksandra Radulovića, načelnika odeljenja ginekologije i akušerstva, kao i kod patologa dr Lidije Vučković.
Aleksandar Radulović nam je u telefonskom razgovoru rekao da ne može da nam da ni jednu informaciju, zato što je za davanje informacija novinarima i medijima zadužena isključivo Opšta bolnica Subotica kao ustanova, odnosno njena pres-služba i direktor. Doktorica Vučković nam je to isto potvrdila, uputivši nas na direktora i pravnu službu bolnice.
Doktorica Jasmina Durković, za koju naš izvor kaže da je upoznata sa čitavim slučajem i da je ovim povodom još letos alarmirala zamenicu direktora bolnice dr Branku Milisavljević i dr Aleksandra Radulovića, kao šefa odeljenja ginekologje i akušerstva, nije želela da govori o ovoj temi, upućujući nas takođe na direktora i pres-službu bolnice.
Ministarstvo ponovo ispostavlja rok od 40 dana
Krajem prošle nedelje, Ministarstvo zdravlja prosledilo nam je zvanično obaveštenje da će redakciji odgovore na postavljena pitanja o najmanje tri neregistrovana mrtvorođenčeta i načinu odlaganja posmrtnih ostataka mrtvorođenčadi, kao i hitnoj izradi potpuno novog elaborata o načinu sahranjivanja, redakciju obavestiti što pre, a najkasnije u roku od 40 dana.
Sa redakcijske tačke gledišta, ostaje nejasno zašto Opšta bolnica Subotica u razumnom roku nije htela da odgovori na naše pitanje o povećanom broju mrtvorođene dece u odnosu na broj registrovanih slučajeva.
Još je nejasnije zašto je Ministarstvu zdravlja trebao rok od 40 dana da nam prosledi podatak prenet iz tekućeg inspekcijskog izveštaja, pritom datiran ranije i zašto pomenutom ministarstvu treba još 40 dodatnih dana da nam odgovori na pitanja koja se tiču inspekcijskih poseta subotičkoj bolnici 2. i 4. novembra, odnosno konkretnih pitanja o nepodudaranju broja mrtvorođene dece u junu, nepodudaranju broja majki mrtvrođene dece sa zvaničnim brojem registrovanih mrtvorođenčadi, kao i uznemirujućim saznanjima o načinu odlaganja posmrtnih ostataka mrtvorođene dece i pobačenih plodova u Subotici.