Jedna od najuspešnijih filmskih kompanija u Irskoj nosi naziv po našem gradu, a da to ovde godinama nikoga, u stvari, ne zanima
Branislava Žujović
Pre devet godina, razgovarala sam sa čovekom neobičnog imena. Zove se Aoife O’ Salivan (Aoife O’Sullivan). Salivan je uz Tristana Orpen Linča (Tristan Orpen Lynch) najvažniji producent filmske kompanije “Subotica” iz Dablina.
Kompanija je od 1998. godine do danas snimila desetine filmova i televizijskih serija. U filmovima irske “Subotice” igrala su imena poput Kolina Farela (Collin Farrell) i drugih značajnih glumaca.
Subotica kao preporod irske kinematografije
Devedesetih godina XX veka, Irska nije mogla da se pohvali preterano uspešnom kinematografijom. Svako ko je želeo da se oproba na ovom polju morao je da se zaputi u London. A onda se desilo da je 1998, nakon pet godina upornih pokušaja, snimljen film prvobitno nazvan „Noćni voz za Suboticu“ reditelja Džona Linča (John Lynch ), sa ser Džonom Vinsentom Hartom (Sir John Vincent Hurt) i Brendom Bletin (Brenda Blethyn). Subotica je iz naslova filma premeštena u naziv nove filmske kompanije u Dablinu.
Subotica u Grinovom romanu
Kao osnova za scenario “Noćnog voza” poslužio je roman “Voz za Stambol” (Stamboul Train) Grahama Grina (Graham Green), engleskog pisca i novinara, koji je jedan od najvažnijih književnika XX veka u Velikoj Britaniji. Roman je prvi put objavljen 1932. godine i do danas je doživeo nekoliko izdanja.
Roman u PDF formatu besplatno je dostupan posredstvom poveznice: https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.458557/page/n215/mode/2up?q=subotica.
Radnja romana obuhvata zanimljivo putovanje grupe ljudi od Ostenda za Konstantinopolj, odnosno Istanbul, preko našeg grada. Tu su trgovci ribizlom, sumnje, ljubavne afere, komunisti koji u Beogradu žele da podignu revoluciju, tada nadolazeći anisemitizam i – naš grad.
– Naša kompanija nazvana je “Subotica” zato što je naš prvi film u originalu nosio naslov “Noćni voz za Suboticu”. Subotica je izostavljena iz naslova, ali smo je zadržali kao ime kompanije – rekao mi je Saliven pre devet godina, izrazivši želju da poseti naš grad koji ga je već sa slika koje sam mu poslala očarao.
Pozovite Irce!
Porazilo me je saznanje da jedna od najuspešnijih filmskih kompanija u Irskoj nosi naziv po našem gradu, a da to ovde godinama nikoga, u stvari, ne zanima.
Novo gradsko rukovodstvo ima priliku da narednih godina, kada pošast novog koronavirusa prođe, ili barem bude stavljena pod kakvu-takvu kontrolu, obezbedi osnovne uslove da na palićki filmski festival konačno budu pozvani ljudi iz “Subotice” koja, tamo na ostrvu, živi jedan svoj, sasvim osoben život.
Irska “Subotica” dostupna je na adresi: https://www.subotica.ie.